Λήδα Shantala- Irene Maradei

Το βιβλίο αυτό γεννήθηκε αφού διαπιστώσαμε την έλλειψη ενός πλήρους, εμπεριστατωμένου εργαλείου για τους μαθητές ινδικού κλασικού χορού της Λήδας, που το χρειάζονται άμεσα, αλλά και για τους θεατές των παραστάσεων του Χοροθεάτρου Λήδας Shantala ή περαστικών ινδικών θιάσων, που γοητεύονταν από τον Μπάρατα Νάτυαμ και θα ’θελαν να μάθουν  περισσότερα γι’αυτόν.  Επίσης απευθύνεται σε όσους θέλουν να μάθουν και να εμβαθύνουν στην ινδική παράδοση,  στην ινδική κοινωνία και στην ιστορία της χορευτικής τέχνης.
Η αναζήτηση μας στην Ινδία, στην Ευρώπη και στην Αμερική ήταν άκαρπη. Βρίσκει κανείς βιβλία γενικής παρουσίασης με όμορφες έγχρωμες φωτογραφίες, απόλαυση για τα μάτια αλλά με ελάχιστες πληροφορίες, ή υπερ-εξειδικευμένα θεωρητικά συγγράμματα , που επικεντρώνονταν σε ένα μέρος του χορού μόνον, γεμάτα από κατεβατά σανσκριτικών τεχνικών όρων και παραπομπών βιβλιογραφίας, άρα ακατάλληλα για το σκοπό μας. Ή πάλι, υπήρχαν βιβλία  αποκλειστικά για την τεχνική, δηλαδή τα βήματα ή τις χειρονομίες, και επεξήγηση του νοήματός τους. Αυτό που έλειπε λοιπόν, ήταν ένα βιβλίο που να είχε όλα όσα χρειάζεται ένας χορευτής – εκτός φυσικά από το μάθημα! – και όλα όσα χρειάζεται ένας αναγνώστης και ένας θεατής – εκτός φυσικά από την παράσταση!

Σ’ αυτές τις σελίδες η παρουσία της Λήδας είναι καθοριστική. Από δικά της κείμενα είναι φτιαγμένο το πρώτο εισαγω­γικό κεφάλαιο, καθώς και το κεφάλαιο της τεχνικής: αναφορά στις πρώτες οικογένειες βημάτων – που ο μαθητής θα γνωρίσει διεξοδικά μέσα στο μάθημα, και πλήρης περιγραφή των διαφόρων χάστας και μούντρας που αποτελούν τη γλώσσα του χορού. Δική της είναι επίσης η μετάφραση και η απόδοση των κειμένων από χορευτικά κομμάτια που έχει παρουσιάσει κατά καιρούς στις παραστάσεις της, όπως και των δύο ολοκληρωμένων έργων, που δίνουν μια πιο συγκεκριμένη γεύση για το ύφος και την ποικιλία του ρεπερτορίου. Αλλά και στα άλλα κεφάλαια είναι «παρούσα», ειδικά όπου το βιβλίο αναφέρεται στη σχέση αρχαίας Ελλάδας και Ινδίας, τομέα ελάχιστα εξερευνημένο, με τον οποίο η ίδια έχει ασχοληθεί σε βάθος, όπως  το υποκεφάλαιο «Σίβα και Διόνυσος».

Η Ιρένε Μαραντέϊ πλαισίωσε αυτό το υλικό με δικά της κεφάλαια για την ιστορία και την εξέλιξη αυτού του χορού από την αρχαιότητα ώς τις μέρες μας, για τη δομή της παράστασης, για το κοστούμι, τα αξεσουάρ και το συμβολισμό τους, τη μουσική (σε γενικές μόνον γραμμές, γιατί η ινδική μουσική μπορεί να γίνει μόνη της θέμα ενός υπέρογκου βιβλίου!) αλλά και την ινδική μυθολογία που τροφοδοτεί το ρεπερτόριο του χορού. 

Δικά της είναι και τα τρία χρήσιμα παραρτήματα που ολοκληρώνουν το βιβλίο: πώς φοράμε το σάρι και το ντότι (γυναικείο και ανδρικό ινδικό ένδυμα), ένα Γλωσσάρι των όρων που απαντώνται στο βιβλίο, βιβλιογραφία, διευθύνσεις σχολών στην Ινδία και μερικές διαλεγμένες επιλεγμένες διευθύνσεις στο διαδίκτυο για όσους θέλουν να το ψάξουν ακόμη περισσότερο. Ακολουθούν τα βιογραφικά και μια επιλογή από κριτικές για τις παραστάσεις του Χοροθεάτρου. Η Ιρένε Μαραντέϊ επιμελήθηκε το βιβλίο: πληκτρολόγηση, επιλογή και επεξεργασία των φωτογραφιών/γραφικών, σελιδοποίηση κλπ.

Εννοείται πως, πέρα από τη χωριστή «μητρότητα» του κάθε κεφαλαίου, και οι δύο έσκυψαν με προσοχή πάνω στο πλήρες βιβλίο, εμπλουτίζοντας η μια τη δουλειά της άλλης με σχόλια, συμβουλές, διορθώσεις, όπως κάνουν πάντα στα τόσα χρόνια της γόνιμης συνεργασίας και φιλίας τους που μετράει πάνω από μισόν αιώνα.

Η δημιουργία αυτού του βιβλίου ήταν ένα πόνημα αγάπης, και σας το παρουσιάζουμε με περηφάνεια. Πιστεύουμε –κι ας φαίνεται κάπως αλαζονικό - πως όσο βαθύ και να είναι το ενδιαφέρον σας για το Μπάρατα Νάτυαμ, έχοντας ετούτο το βιβλίο στα χέρια σας, δεν θα χρειαστεί να αγοράσετε άλλο.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

12.55 - 14.23

Πρόλογος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ   13
Μπάρατα Νάτυαμ - Ένας ολιστικός χορός πέρα απ’ την τέχνη  13
Χορευτής-παραμυθάς  14
Η ποιητική των μύθων - βαθιά στη φύση των πραγμάτων  16
Ορχηστική τέχνη στην αρχαία Ελλάδα και την Ινδία  18
Τέχνη και θεραπεία -Το κλειδί μιας ξεχασμένης γνώσης  20
Μπάρατα Νάτυαμ και η σχέση του με τους πρωτόγονους χορούς ίασης  20
Ο χορός ως θεραπεία και μέσον προσωπικής ανάπτυξης  21
Πολλαπλά οφέλη σε όλα τα επίπεδα. 25
Μπάρατα Νάτυαμ και παιδιά  26
Η αξία του Μπάρατα Νάτυαμ  27

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο : ΙΣΤΟΡΙΑ   29
Οι μυθικές ρίζες του Μπάρατα Νάτυαμ  29
Το Natya-Shastra  31
Αρχαιότητα- Μεσαίωνας  33
Τα karanas  33
Devadasis, οι χορεύτριες των ναών  35
Η ζωή των ντεβαντάσις  37
Η περίοδος της μουσουλμανικής κατάκτησης  42
Ο χορός στην περίοδο των κατακτήσεων  44
Το κουαρτέττο της Ταντζαβούρ  45
Η αγγλική κυριαρχία και η παρακμή του χορού  46
Ο 20ός αιώνας και η μεταμόρφωση του χορού  48
Εξέλιξη- πειραματισμοί στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα  65
Σήμερα  76

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο: Ο ΕΠΙΔΟΞΟΣ ΧΟΡΕΥΤΗΣ  79
Σπουδές  79
Απαραίτητα στοιχεία  80
Η πειθαρχία  81
Πτυχίο Μπάρατα Νάτυαμ – το arangetram   82
ΠΡΟΣ ΟΣΟΥΣ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΜΑΘΟΥΝ  ΜΠΑΡΑΤΑ ΝΑΤΥΑΜ    83
Τι σημαίνει «μαθητής» και ποια είναι η διαδικασία εκμάθησης  83
Ο Μπάρατα Νάτυαμ είναι πνευματική διαδικασία  83
Οι σχέσεις με το δάσκαλο  84
Οι σχέσεις με τους συμμαθητές και τη σχολή  88
Οι σχέσεις με τρίτους  88

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο : Η ΤΕΧΝΙΚΗ   89
Χαρακτηριστικά του Μπάρατα Νάτυαμ  89
Nritta  90
Nritya  91
ΝRITTA   93
Χρόνος και ρυθμός  93
Οι βασικές στάσεις  95
Η προθέρμανση  95
Ο χαιρετισμός  95
Βασικές οικογένειες ADAVUS  96
Πρώτη οικογένεια adavus (TAT ADAVU) 99
Δεύτερη οικογένεια: TEI JUM TA TA   101
NRITYA  - ABHINAYA   109
Angika abhinaya  110
Vaachika abhinaya  111
Aaharya abhinaya  111
Saathvika abhinaya  111
Rasas  111
Nayika –Nayaka  112
HASTAS-MUDRAS  116
Κινήσεις του ενός χεριού (asamyukta hastas) 117
Εικόνες και χρήσεις τους: 118
Κινήσεις των δύο χεριών μαζί (samyukta hastas) 138
Εικόνες και χρήσεις τους: 139
Στάσεις και χειρονομίες που συμβολίζουν συγκεκριμένα πρόσωπα  151
Deva hastas: Οι θεότητες  151
Dashavatara hastas: Οι δέκα ενσαρκώσεις του Βίσνου  153
Οι δαίμονες  155
Οι τέσσερεις κάστες  155
Bandhava Hastas:Τα μέλη της οικογένειας  156
Navagraha hastas: Πλανήτες και ουράνια σώματα  157

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο  : Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ   159
Η μουσική  159
ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ  160
ΚΟΣΤΟΥΜΙ ΚΑΙ ΑΞΕΣΟΥΑΡ  165
Το κοστούμι του Μπάρατα Νάτυαμ  165
Κοσμήματα και στολίδια  168
Το bindi 171
Αgna  173

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο : Η ΙΝΔΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ   175
Αρχαίες κοινές ρίζες της ινδικής και ελληνικής μουσικής  175
ΚΑΡΝΑΤΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ - Η ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΝΟΤΙΑΣ ΙΝΔΙΑΣ  176
Γεωγραφία  176
Ιστορία  176
Το θεωρητικό υπόβαθρο: μελωδία και ρυθμός  178
Βασικές διαφορές ανάμεσα στη δυτική και την ινδική μουσική  178
Raga(m) 179
Thalla(m) 181
Τα μουσικά κομμάτια  181
Τα μέρη της συναυλίας  182
Τα όργανα  184

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο: Η ΙΝΔΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ   187
Γιατί μου χρειάζεται να γνωρίζω την ινδική μυθολογία; 187
Ένας και πολλοί - μορφές της ινδικής μυθολογίας  188
ΟΙ ΑΡΣΕΝΙΚΕΣ ΘΕΟΤΗΤΕΣ  190
Brahma  190
Vishnu  192
Krishna  195
Rama  198
Shiva  201
ΟΙ ΘΗΛΥΚΕΣ ΘΕΟΤΗΤΕΣ  210
Devi- Mahadevi –Durga – Kali 210
Kali 217
Saraswati 219
Shri Lakshmi 221
Parvati 223
ΑΛΛΕΣ ΘΕΟΤΗΤΕΣ  224
Ganesha (Ganapati) 224
Yama  226
Ganga  227
Hanuman  233

Skanda  233
Kamadeva (Kama) 233
Surya  233
Chandra  233
Τα μυθικά σύμβολα στο Μπάρατα Νάτυαμ  234

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΕΡΓΑ   235
Dhyana shlokam   237
Ananda Natamaruwar Tillei 238
Ganesha shlokam   240
Άλλη επίκληση προς τον Ganesha  241
Varnam αφιερωμένο στον Krishna  242
Κομμάτι αφιερωμένο στον Krishna  245
Natesha Koutvam   247
Kirtana αφιερωμένο στο Vishnu  248
Desha Avataram (Οι δέκα αβατάρες) 249
1.Μάτσια Αβατάρα  249
2.Κούρμα Αβατάρα  249
3. Βάραχα Αβατάρα  250
4. Ναρασίμχα αβατάρα  250
5. Βάμανα αβατάρα  251
6. Παρασουράμα Αβατάρα  251
7. Ράμα Αβατάρα  251
8. Μπαλαράμα Αβατάρα  252
9. Buddha Avatara  252
10. Kalki Avatara  252
Partha Sarathy  253
Varnam: Swami Naanundan (Επίκληση στον Σίβα) 256
Επίκληση στη Saraswati 258
Indendu  259
Νetrandi Nera Tillei 260
Η βασίλισσα νανουρίζει την κόρη της  261
Ο άρχοντας της Ταμπουρά  262
Vagaladi 264
Mangalam   265
Τα nava rasas μέσα από το μύθο του Ράμα  266

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΥΟ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΙΝΔΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ   268
Gita Govinda: το θεϊκό τραγούδι του έρωτα  268
Ο ποιητής του έργου  268
Η μεταφυσική του έρωτα  269
Τα πρόσωπα της Γκίτα Γκοβίντα  269
Η υπόθεση του έργου  270
Δύο αποσπάσματα από το έργο  271
Αbhijnana Shakuntala  273
Ο συγγραφέας  273
Υπόθεση του έργου  273
Για το έργο  274

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α’: SARI & DHOTI 279
ΠΩΣ ΦΟΡΑΜΕ ΤΟ ΣΑΡΙ 279
DΗΟΤΙ: ΤΟ ΑΝΔΡΙΚΟ ΕΝΔΥΜΑ   283

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β’: ΓΛΩΣΣΑΡΙ 287

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ’:ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ  309
Βιβλιογραφία  309
Κλασικά κείμενα για το χορό  309
Ινδικός πολιτισμός, ήθη και έθιμα  309
Γενικά για τις ινδικές τέχνες του θεάματος  309
Φιλοσοφία, θρησκεία, μύθοι 310
Οι ντεβαντάσις  311
Η θέση της γυναίκας στην Ινδία  312
Ινδικός χορός  312
Βιβλία χορευτών-δασκάλων  313
Ιστιακοί τόποι 314
Δάσκαλοι και σχολές στην Ινδία  319

ΛΗΔΑ SHANTALA: Βιογραφικό Σημείωμα  321
Τα πρώτα χρόνια στην Ελλάδα  321
Γαλλία  322
Ινδία  323
Αφρική  325
Άλλα ταξίδια  325
Επιστροφή στην Ελλάδα – Κέντρο  Mandiram   327
Το Χοροθέατρο  327
Πολύπλευρη πολιτιστική δραστηριότητα  330
Shantom

Irene Maradei
Εκπαίδευση
Σταδιοδρομία

Έχουν γράψει για τη Λήδα Shantala και για τις παραστάσεις της
Για το ΘΗΣΕΑ
Για το GARLANDS
Για τη ΓΚΙΤΑ ΓΚΟΒΙΝΤΑ
Για τη ΣΑΚΟΥΝΤΑΛΑ
Για το ΗΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ
Για τον ΗΛΙΟ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΝΥΧΤΑ

Για να προμηθευτείτε το βιβλίο, απευθυνθείτε στη γραμματεία του Shantom.

Για περισσότερες πληροφορίες για τον Bharata Natyam εδώ