Υπάρχει πραγματικότητα και αν ναι ποια είναι; Σύμφωνα με τη Yoga και τη Vedanta

Της Λήδας Shantala
Η Γιόγκα μας φέρνει μια απάντηση, ως προς το ποια είναι η πραγματικότητα:
Το σύμπαν, ο Κόσμος κυλάει, συνυπάρχει σε 2 επίπεδα, σε 2 πεδία: Το διευρυμένο ανεκδήλωτο ενιαίο πεδίο και το αισθητό πεδίο το οποίο είναι αποτέλεσμα συμπύκνωσης και περιορισμού του πρώτου.
Όταν υπάρχει εκδήλωση εξαφανίζεται φαινομενικά η ενότητα και εμφανίζεται η πολλαπλότητα και δυαδισμός. Οι νόμοι που διέπουν τη πολλαπλότητα είναι οι νόμοι που αφορούν στο χώρο, στο χρόνο, στην αιτία και στο αποτέλεσμα. Αυτό συμβαίνει στον πλανήτη τόσο συμπαντικά όσο και προσωπικά, στον τρόπο λειτουργίας του οργανισμού της ψυχολογίας και του νου.
Sat vada
Sat vada oνομάζεται ο ενιαίος ομοιογενής πυρήνας του σύμπαντος και του ανθρώπου και είναι καθαρή πνευματική ουσία χωρίς αντιθέσεις. Έχει τη δυνατότητα να παραμένει χωρίς έκφραση και δημιουργία ή να εκφράζεται και να δημιουργεί την ύπαρξη μέσα στην οποία υπάρχει. Αποτελεί τη μήτρα της ύπαρξης. Όταν εκδηλώνεται δημιουργεί πολλαπλότητα και δυαδισμό. Τότε εμφανίζεται ο κόσμος. Τότε δημιουργείται το ψυχονοητικό πεδίο, ο δυαδισμός και η πολλαπλότητα με τα ζευγάρια των αντιθέσεων
Parinama vada
Parinama Vada ονομάζεται η Μεταβλητότητα του φαινομενικού κόσμου.
O αισθητός κόσμος, αποτελεί την εκδήλωση, τη συμπύκνωση της ενιαίας συνειδητότητας. Aν και φαινομενικά διαφορετικός, είναι στην ουσία του ένα με την αιτία που τον προκάλεσε μέσα στην οποία προϋπήρχε.
Η εκδήλωση του επιτυγχάνεται μέσω της ενέργειας, shakti και μέσω κραδασμών οι οποίοι δημιουργούν με άλλες συχνότητες τον εκδηλωμένο κόσμο, την εξωτερική πραγματικότητα. Το σύμπαν, η ύπαρξη, είναι το αποτέλεσμα συνεχών εναλλαγών του αδιάλλακτου πυρήνα. Ο φαινομενικός κόσμος χαρακτηρίζεται από μεταβλητότητα και συνεχή αλλαγή. Τόσο η ενέργεια όσο και η ύλη.
Τόσο συμπαντικά όσο και ατομικά στο επίπεδο της εκδήλωσης δημιουργείται πολλαπλότητα και δυαδισμός. Και αυτή η πραγματικότητα ονομάζεται Μάγια.
To να πιστεύεις σε κάτι ότι είναι πραγματικό, ενώ είναι μεταβαλλόμενης φύσης και ως εκ τούτου ασταθές παράγει ψευδείς εντυπώσεις.
Μaya
Η Μaya αποτελεί τη συμπαντική δύναμη που παρουσιάζει την αιώνια αρχή ως τον πεπερασμένο φαινομενικό κόσμο. Αντανακλάται και στο προσωπικό επίπεδο ως το εγώ και ως ο νους του κάθε ανθρώπου. Ο άνθρωπος καθώς εμπιστεύεται και ταυτίζεται με το μεταβαλλόμενο εγώ του και το νου του, ζει μέσα σε μία κατάσταση σύγχυσης και άγνοιας της πραγματικής φύσης του εαυτού του.
Αυτή η ανθρώπινη κατάσταση γνώσης στη γιόγκα θεωρείται άγνοια, ajnana ή avidya
Μας λένε τα κείμενα ότι κανονικά ό άνθρωπος θα έπρεπε να γνωρίζει τη διφυή του υπόσταση και να αναγνωρίζει πότε βρίσκεται στο σωματικό παράγοντα και πότε στον πνευματικό. Όμως αυτό δεν συμβαίνει. Η υλική μεταβαλλόμενη ύπαρξή του ανθρώπου μαζί με το εγώ και το νου, επισκιάζουν τη βαθύτερη αναγνώριση της πνευματικής υπόστασης. Εξαιτίας της maya, η συνειδητότητα ξεχνάει τον ίδιο της τον εαυτό, χάνει τη σύνδεση με τη μακαριότητα του ενιαίου πεδίου και βυθίζεται μέσα στις οδύνες που φέρνει το ασυνείδητο αλλά και η ίδια η ζωή. Διότι όλα αλλάζουν, γερνούν, αρρωσταίνουν και πεθαίνουν.
Όταν ο άνθρωπος συνειδητοποιεί βαθύτερες πτυχές του, συγχρόνως διευρύνει τους ορίζοντές του. Τότε μπορεί να αντιληφθεί τη σωματική του διάσταση σε εξάρτηση με κάτι βαθύτερο και γαλήνιο μέσα του και όχι ως μία απόλυτη αυτόνομη, χωριστή, συνθήκη ύπαρξης. Η διεύρυνση της συνειδητότητας επιτρέπει την αποστασιοποίηση τόσο από την έλξη των πραγμάτων και την επιθυμία τους όσο και την απώθηση και το φόβο που δημιουργούν η πιθανή απώλεια τους και το τέλος.
Δίνει τη δύναμη μιας άλλης αξιολόγησης και διαχείρισης τόσο της μεγάλης χαράς και του ενθουσιασμού όσο και του πόνου και της οδύνης.
Η βαθύτερη φύση του σύμπαντος και του ανθρώπου είναι καθαρή συνειδητότητα και μακαριότητα
Η καθαρή συνειδητότητα διαπερνάει τη νοητική, την ψυχική και τη σωματική μας δομή, ξεκινάει με τη σύλληψη, την κύηση και ακολουθεί τα εξελικτικά στάδια της δημιουργίας του σώματος και των οργάνων του. Ταυτόχρονα η δημιουργία του εγώ και οι ψυχολογικές εναλλαγές του παιδιού καθώς αλληλεπιδρά με το περιβάλλον, δημιουργούν ψυχονοητικά καλούπια και συμπεριφορές που επικάθονται στην ταυτότητα του ποιος είμαι, αποκόπτοντας τη συνειδητότητα από το πνευματικό πεδίο της μακαριότητας που κυλάει βαθύτερα.
Το εγώ είναι η μήτρα του ασυνείδητου.
Η ομοιογενής συνειδητότητα όσο υλοποιείται, μαζί με την ενηλικίωση, χάνει την ταυτότητα του είναι της, της αιωνιότητας και της μακαριότητας χωρίς όρους. Χάνει τον πνευματικό ορίζοντα που δεν επηρεάζεται από ψυχονοητικές αντιθέσεις από το αίσθημα απόκτησης ή απώλειας. Χάνει τη δύναμη και την αυτογνωσία της και ταυτίζεται με τους περιορισμούς του σωματικού επιπέδου ξεχνώντας ότι, αν καταφέρει να ξεχωρίσει το σωματικό από το πνευματικό και να βιώσει την πνευματική διάσταση, καταργείται η ταύτιση με αυτούς τους περιορισμούς, όπως ένας εφιάλτης σταματάει μόλις ξυπνήσουμε.
Η ταύτιση δημιουργεί ψυχικό και πνευματικό καταναγκασμό που μας σπρώχνει να ικανοποιούμε συνεχώς τις σωματικές και ψυχολογικές μας ανάγκες και να παραμελούμε τις βαθύτερες ανάγκες της ψυχής μας που είναι ο διαλογισμός και οι πνευματικές ενασχολήσεις.
Τίποτα δεν δημιουργείται από εξωτερικούς παράγοντες.
Τίποτα δεν δημιουργείται από εξωτερικούς παράγοντες. Δεν υπάρχει τίποτα έξω από την συλλογική συνειδητότητα. Η συλλογική πρώτη αιτία, το ενιαίο πνευματικά πεδίο, το Brahman, δυνητικά περιέχει το αποτέλεσμα, το οποίο υλοποιεί με τη δύναμη της ενέργειας, της shakti.
Η δημιουργία δεν είναι μια νέα αρχή αλλά η εκδήλωση αυτού που προϋπήρχε ανεκδήλωτο
Η άποψη της Βεντάντα και της Γιόγκα είναι ότι υπάρχει ενότητα, ταυτότητα ανάμεσα στον πνευματικό και τον υλικό κόσμο. Δεν υπάρχει τίποτα έξω από αυτόν τον πανταχού παρόντα πνευματικό πυρήνα του Sat vada, ο οποίος υπάρχει ως καθαρή συλλογική συνειδητότητα Cit , μέσα στην οποία διαμορφώνεται η ατομική εξαρτημένη συνειδητότηα citta.
Το πεδίο της καθαρής συνειδητότητας chit, δεν επηρεάζεται και δεν αλλοιώνεται από τους νόμους που διέπουν την σωματική, την ψυχονοητική διάσταση και την ενέργεια. Παραμένει σε όλες τις συνθήκες ανεπηρέαστο, ενιαίο και αδιαχώριστο. Διακρίνεται από διαύγεια, γνώση εαυτού και ευδαιμονία. Αυτό το ίδιο cit εμφανίζεται σε κάθε ατομική ύπαρξη ως citta, (εξατομικευμένη συνειδητότητα).
Η απατηλή φύση του εκδηλωμένου κόσμου
Ενώ η βασική αλήθεια, η αιτία ύπαρξης είναι το chit, δηλαδή όλα διαπνέονται από chit, καθαρή συνειδητότητα, τα όντα δεν αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως καθαρή συνείδητότα chit, αλλά ταυτίζονται με το σώμα και την εκδήλωση δηλαδή με το αποτέλεσμα. Όμως σ αυτό το επίπεδο ελλιπούς αντίληψης ο ανθρώπινος νους και η ψυχή διέπονται από την αρχή της πολλαπλότητας και της μεταβλητότητας που διακρίνεται από έναν επαναλαμβανόμενο κύκλο από ανάγκες, επιθυμίες, ελλείψεις, απώλειες και στενοχώριες.
Όλα τα φαινόμενα συμβαίνουν στην επιφάνεια, και εδώ υπάρχει μεταβλητότητα, parinama. Οι διαφοροποιήσεις αυτές δεν συμβαίνουν στον πνευματικό πυρήνα. Αυτός παραμένει πάντα αμετάβλητος, αδιάσπαστος ανεπηρέαστος από οποιαδήποτε συνθήκη της καθημερινότητας.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι την ώρα που βιώνω έλλειψη, ταυτόχρονα, σε βάθος πέρα από τους χρωματισμούς του ασυνείδητου, είμαι η μακαριότητα και η ευδαιμονία.
Οι μνήμες του παρελθόντος και οι τραυματικές εμπειρίες ως μέσον χειραγώγησης της συνειδητότητας
Η εξατομικευμένη μονάδα αντίληψης του κάθε ανθρώπου, ο νους του και ο ψυχισμός του, κρατάει μνήμες από το παρελθόν, γεγονότων αλλά και του τρόπου που βιώθηκαν αυτά τα γεγονότα σε διαφορές στιγμές της ζωής. Αυτό σημαίνει ότι βλέπει τον κόσμο και τις καθημερινές εμπειρίες, μέσα από τους χρωματισμούς και την αίσθηση, προηγούμενων καταστάσεων οι οποίες δεν υπάρχουν στο παρόν.
Με αυτόν τον τρόπο βιώνεται με επαναληπτικό μηχανικό τρόπο, η εμπειρία πόνου, θυμού, απώλειας κ.α. Εκτός από το συναίσθημα που αναπαράγεται αυτόματα σε κάθε αντίστοιχο εξωτερικό ερέθισμα, οι σκέψεις που οδήγησαν το άτομο σε πρώιμη ηλικία να επιλύσει τη δυσφορία του με έναν συγκεκριμένο τρόπο, οργανώνονται σε γνωστικά πρότυπα που υιοθετούνται στο παρόν ως η μοναδική λύση, χωρίς συνείδηση της ασυνείδητης μηχανιστικής επανάληψης .
Αυτή η υιοθέτηση άτοπων με το παρόν παλιών σκέψεων, συγκινήσεων και συμπεριφορών που η μνήμη τους συνεχίζει να ζει, επιφορτίζουν με νέους πόνους το σώμα, την ψυχολογία και το νου και η μνήμη τους οφείλεται σε νοσογόνες διακυμάνσεις τις vrittis.
Για να ανέβουμε πεδίο συνειδητότητας χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε ότι το ασυνείδητο έχει το πρώτο χέρι, ότι όλα κινούνται και εναλλάσσονται ακολουθώντας το νόμο της μεταβλητότητας και της αλλαγής, της αιτίας και του αποτελέσματος, ότι από μόνα τους δεν σταματάνε και ότι χρειάζεται μέσω άσκησης με σωστή μέθοδο και σωστή καθοδήγηση να παρέμβουμε με ευθύνη για το μέλλον μας και την πνευματική μας πρόοδο . Αυτό είναι γιόγκα.
Η γιόγκα διδάσκει ότι όσο ταυτιζόμαστε με τις αισθήσεις μας, με τις συγκινήσεις μας, τις επιθυμίες μας, τα γούστα και τις απέχθειές μας, τις σκέψεις μας, θα παραμένουμε για πάντα σκλάβοι ασυνείδητων μηχανισμών που εναλλάσσονται και αντιτίθενται.
Η γιόγκα της γνώσης
Ξέρεις αυτό που είσαι. Απελευθέρωση μέσω της γνώσης σημαίνει ότι απελευθερώνεσαι από κάτι όταν το γνωρίζεις καλά. Για να γνωρίσουμε εμείς οι ατελείς που βιώνουμε το χρόνο και το χώρο το atma που είναι αιώνιο, χρειάζεται να ελευθερωθούμε από όλα τα επικαλύμματα. Και δεν μπορούμε να ελευθερωθούμε από τα ψυχονοητικά εμπόδια αν δεν τα γνωρίζουμε αν δεν γίνουμε ένα με αυτά. Συχνά συμβαίνει να εξασκούμαστε με το διαλογισμό και τη γιόγκα χωρίς να γνωρίζουμε τις συγκινήσεις μας. Διότι όταν οι συγκινήσεις μας βγαίνουν στο φως ο διαλογισμός εξαφανίζεται και όταν είμαστε σε διαλογισμό οι συγκινήσεις μας σιωπούν.
Πώς να γνωρίσουμε τις συγκινήσεις μας
Με το να μην μπαίνουμε σε δυαδισμό με τον εαυτό μας και να επιτρέπουμε να συγκινούμαστε. Να μη δημιουργούμε μία άλλη πραγματικότητα από αυτήν που αισθανόμαστε. Το απόφθεγμα λέει η πραγματικότητα είναι πάντα μία.
Ζούμε ένα παράδοξο. Από τη μία παρασυρόμαστε από τις συγκινήσεις μας που μας επιβάλλονται, από την άλλη δεν τις βιώνουμε ολοκληρωτικά, συνειδητά. Δεν μπορούμε να απαλλαγούμε από τις συγκινήσεις μας παρά μόνο αν τις γνωρίζουμε και γνωρίζω σημαίνει είμαι. Είμαι ο θυμός, είμαι ο φόβος, η αγωνία.
Το μονοπάτι δεν είναι το να κάνουμε αξιοθαύμαστα πράγματα. Το μονοπάτι είναι να κάνουμε με εξαιρετικός τρόπο τις καθημερινές μας ασχολίες.
Ο Ηράκλειτος έλεγε: «Οι άνθρωποι που κοιμούνται ζούνε σε δύο κόσμους. Μόνο οι αφυπνισμένοι ζουν στον ίδιο κόσμο». Ο νους μας πάντα δημιουργεί ένα δεύτερο κόσμο, μια δεύτερη πραγματικότητα και μας αναγκάζει να ζούμε μέσα σε δύο κόσμους.
Όταν τα δύο τα κάνουμε ένα, τότε ζούμε σε έναν κόσμο. Τον πραγματικό
Ο νους συνέχεια αναπαράγει έναν παράλληλο, δικό του κόσμο, άλλον από αυτόν της πραγματικότητας. Δεν σταματά να συγκρίνει αυτούς τους δύο κόσμους, και τελικά να αποδέχεται ή να απορρίπτει τον κόσμο ως πραγματικό ή μη, ανάλογα με το πόσο αυτός συμβαδίζει με τον κατασκευασμένο φανταστικό του κόσμο. Στο φακό της αντιληπτικότητας μας εμφανίζονται πάντα δύο εικόνες και χρειάζεται να σταθεροποιήσουμε τη μία. Αυτό χρειάζεται να κάνουμε ως ασκούμενοι είναι τις δύο εικόνες να τις κάνουμε μία. Με την αποδοχή. Τι μου ζητείται από την πραγματικότητα; Ναι το αποδέχομαι. Πρώτα το αποδέχομαι, το αντιλαμβάνομαι και μετά αν μπορώ να κάνω κάτι για να το αλλάξω ή να το διορθώσω θα το κάνω.
H πραγματικότητα είναι πάντα μία χωρίς δεύτερη και ο νους, η ψευδαίσθηση, η maya, η ύπνωση, φτιάχνει δύο.
Χρειάζεται να είμαστε σε αφύπνιση, πιο γρήγοροι και από τη σκέψη. Να σταματάμε εν τη γενέσει τη δημιουργία της δεύτερης εκδοχής, ή αν έχει ήδη δημιουργηθεί, να μην επιτρέπουμε στον εαυτό μας να θεωρεί την πραγματικότητα που έφτιαξε ο νους του, ως την πραγματικότητα.
Ο ασκούμενος μέσα μας χρειάζεται να εναρμονίζει τα δύο σε ένα.
Αν ζούσαμε μόνον σε έναν κόσμο και όχι σε δύο συγχρόνως δεν θα υποφέραμε.
Ο πόνος προκύπτει από αυτήν τη συνεχή, μάταιη και επίπλαστη σύγκριση.
Εάν έπαυε αυτός ο μηχανισμός τότε θα εξαφανιζότανε το εγώ και ο νούς.
Σε αυτή τη εσωτερική μάχη πολλές λανθασμένες πεποιθήσεις θα χαθούν, πολλά κάστρα θα ισοπεδωθούν, πολλά πιστεύω θα αλλάξουν.
Το εσωτερικό μονοπάτι δεν μας κάνει πιο πλούσιους αλλά πιο φτωχούς. Μονοπάτι απελευθέρωσης από φόρμες, κεκτημένα, μορφές συνείδησης που μας κρατάνε δέσμιους στο παρελθόν και στο φόβο.
Η πραγματικότητα / Sarvam Khalvidam Brahman
Τα πάντα είναι Βrahman, πνεύμα. Το σύμπαν είναι πνεύμα
Αυτή η μία χωρίς δεύτερο πραγματικότητα είναι το Sat, το Ένα έξω από το χρόνο, το χώρο, την κίνηση, την αιτία και το αποτέλεσμα. Είναι ο εαυτός, το άτμα. Το Είναι.
Για το νου ο πνευματικός κόσμος δεν υπάρχει. Υπάρχει μόνον ο κόσμος που το εγώ έχει κατασκευάσει. Βλέπει τα πράγματα ανάποδα. Συχνά η ζωή μας στηρίζεται σε ένα ψέμα. Σε αυτό που έπρεπε να είναι η ζωή.
Ο κόσμος ο πραγματικός είναι ίδιος για όλους όμως ο κόσμος ο κατασκευασμένος του νού είναι για τον καθένα διαφορετικός.
Και αυτή η νοητική κατασκευή σε προσωπικό επίπεδο ενισχύεται και επιβεβαιώνεται από το συλλογικό πεδίο του νου, το συλλογικό νού και την περιρρέουσα ψευδαίσθηση, τη maya.
Μέσα από την προσπάθεια του να συντονιζόμαστε με το ένα χωρίς δεύτερο εδώ και τώρα, ανοίγει το μονοπάτι προς τον πνευματικό πυρήνα μας.
Είναι λάθος να συγκρίνουμε τον εαυτό μας
Όλη η καθημερινότητά μας στηρίζεται στη σύγκριση. Για να πάμε πέρα από το εγώ και να σταματήσουμε τις σκέψεις χρειάζεται να εγκαταλείψουμε τη σύγκριση.
Όχι τη σύγκριση σε καθαρά υλικά πράγματα, τιμές κλπ.
Αλλά το να συγκρίνουμε τον εαυτό μας. Για να υπάρξει σύγκριση θα πρέπει να υπάρχει σημείο κοινό. Όμως δεν υπάρχει κοινός παράγοντας γιατί κάθε φαινόμενο, κάθε γεγονός, κάθε αντικείμενο που υπάρχει είναι μοναδικό και γι αυτό δεν μπορεί να συγκριθεί με κανένα άλλο.
Αν υπάρχουν δύο αυτά τα δύο θα είναι διαφορετικά
Αν υπάρχουν δύο αυτά τα δύο θα είναι διαφορετικά. Κάθε κατάσταση είναι μοναδική, κάθε στιγμή είναι μοναδική, κάθε στοιχείο της πραγματικότητας είναι μοναδικό. Αποτελεί πρωτότυπη έκφραση της Μεγάλης Πραγματικότητας και είναι καρπός αναρίθμητων αλυσίδων αιτίας και αποτελέσματος. Δεν μπορεί να είναι αλλιώτικο από ότι είναι, δεν θα υπάρξει ποτέ αλλιώτικο και παρόμοιο με κάτι άλλο.
Και μέσα από αυτή τη μοναδικότητα, μπορούμε να βρούμε σε κάθε στοιχείο του κόσμου την πόρτα προς το απόλυτο.
Αν μπορούμε να βλέπουμε το κάθε τι ως μοναδικό βρισκόμαστε μέσα στην αλήθεια.
Η γιόγκα μας ζητάει να σταματήσουμε τη σύγκριση
Όσο συγκρίνουμε δεν βλέπουμε. Σκεπτόμαστε. Και αυτά που σκεπτόμαστε είναι αναληθή. Ψεύτικα. Χρειάζεται να διαχωρίσουμε τη σύγκριση που είναι δικαιολογημένη και αρκετά σπάνια, από την αυθαίρετη. Για να είναι δικαιολογημένη η σύγκριση θα πρέπει να υπάρχει ένα μέτρο. Μπορώ να μετρήσω από πόσες λέξεις αποτελείται ένα κείμενο. Μπορώ να μετρήσω το βάρος ενός αντικειμένου. Όμως ο νους συνεχώς συγκρίνει χωρίς να υπάρχει κοινό μέτρο μέτρησης. Όπως το τι είναι ωραίο ή όχι. Μπορώ πιθανόν να μετρήσω συγκεκριμένα στοιχεία αυτές οι μετρήσεις όμως δεν οδηγούν στο ότι το ένα είναι ωραιότερο από το άλλο.
Όταν προχωράμε στο μονοπάτι, σε κάποια στιγμή όλα αναθεωρούνται. Όλες οι τάσεις φανερώνονται συγχρόνως, οι επιθυμίες και οι φόβοι φωνάζουν. Αυτά που θεωρούσαμε σαν τη ζωή μας, το είναι μας, την πραγματικότητά μας, όλα αναθεωρούνται. Και το σημαντικότερο, το εγώ καιο νούς μας, μπαίνουν και αυτά σε ερωτηματικό. Πρέπει να το θυμόμαστε ότι είναι εκούσιο, μέρος της άσκησής μας στο δρόμο της αυτογνωσίας.
Είναι προνόμιο να έχουμε βυθιστεί σε αυτήν την εσωτερική μεταμόρφωση. Για να βρούμε την πολυπόθητη ειρήνη χρειάζεται το σπαθί της διάκρισης που θα σκίσει ανάμεσα στην πλάνη και την Πραγματικότητα, ανάμεσα στο εγώ και το άτμα, ανάμεσα στο αβέβαιο και το αιώνιο.