Βιβλίο για τον κλασικό ινδικό χορό Bharata Natyam

Λήδα Shantala- Irene Maradei
Το βιβλίο αυτό γεννήθηκε αφού διαπιστώσαμε την έλλειψη ενός πλήρους, εμπεριστατωμένου εργαλείου για τους μαθητές ινδικού κλασικού χορού της Λήδας, που το χρειάζονται άμεσα, αλλά και για τους θεατές των παραστάσεων του Χοροθεάτρου Λήδας Shantala ή περαστικών ινδικών θιάσων, που γοητεύονταν από τον Μπάρατα Νάτυαμ και θα ’θελαν να μάθουν περισσότερα γι’αυτόν. Επίσης απευθύνεται σε όσους θέλουν να μάθουν και να εμβαθύνουν στην ινδική παράδοση, στην ινδική κοινωνία και στην ιστορία της χορευτικής τέχνης.
Η αναζήτηση μας στην Ινδία, στην Ευρώπη και στην Αμερική ήταν άκαρπη. Βρίσκει κανείς βιβλία γενικής παρουσίασης με όμορφες έγχρωμες φωτογραφίες, απόλαυση για τα μάτια αλλά με ελάχιστες πληροφορίες, ή υπερ-εξειδικευμένα θεωρητικά συγγράμματα , που επικεντρώνονταν σε ένα μέρος του χορού μόνον, γεμάτα από κατεβατά σανσκριτικών τεχνικών όρων και παραπομπών βιβλιογραφίας, άρα ακατάλληλα για το σκοπό μας. Ή πάλι, υπήρχαν βιβλία αποκλειστικά για την τεχνική, δηλαδή τα βήματα ή τις χειρονομίες, και επεξήγηση του νοήματός τους. Αυτό που έλειπε λοιπόν, ήταν ένα βιβλίο που να είχε όλα όσα χρειάζεται ένας χορευτής – εκτός φυσικά από το μάθημα! – και όλα όσα χρειάζεται ένας αναγνώστης και ένας θεατής – εκτός φυσικά από την παράσταση!
Σ’ αυτές τις σελίδες η παρουσία της Λήδας είναι καθοριστική. Από δικά της κείμενα είναι φτιαγμένο το πρώτο εισαγωγικό κεφάλαιο, καθώς και το κεφάλαιο της τεχνικής: αναφορά στις πρώτες οικογένειες βημάτων – που ο μαθητής θα γνωρίσει διεξοδικά μέσα στο μάθημα, και πλήρης περιγραφή των διαφόρων χάστας και μούντρας που αποτελούν τη γλώσσα του χορού. Δική της είναι επίσης η μετάφραση και η απόδοση των κειμένων από χορευτικά κομμάτια που έχει παρουσιάσει κατά καιρούς στις παραστάσεις της, όπως και των δύο ολοκληρωμένων έργων, που δίνουν μια πιο συγκεκριμένη γεύση για το ύφος και την ποικιλία του ρεπερτορίου. Αλλά και στα άλλα κεφάλαια είναι «παρούσα», ειδικά όπου το βιβλίο αναφέρεται στη σχέση αρχαίας Ελλάδας και Ινδίας, τομέα ελάχιστα εξερευνημένο, με τον οποίο η ίδια έχει ασχοληθεί σε βάθος, όπως το υποκεφάλαιο «Σίβα και Διόνυσος».
Η Ιρένε Μαραντέϊ πλαισίωσε αυτό το υλικό με δικά της κεφάλαια για την ιστορία και την εξέλιξη αυτού του χορού από την αρχαιότητα ώς τις μέρες μας, για τη δομή της παράστασης, για το κοστούμι, τα αξεσουάρ και το συμβολισμό τους, τη μουσική (σε γενικές μόνον γραμμές, γιατί η ινδική μουσική μπορεί να γίνει μόνη της θέμα ενός υπέρογκου βιβλίου!) αλλά και την ινδική μυθολογία που τροφοδοτεί το ρεπερτόριο του χορού.
Δικά της είναι και τα τρία χρήσιμα παραρτήματα που ολοκληρώνουν το βιβλίο: πώς φοράμε το σάρι και το ντότι (γυναικείο και ανδρικό ινδικό ένδυμα), ένα Γλωσσάρι των όρων που απαντώνται στο βιβλίο, βιβλιογραφία, διευθύνσεις σχολών στην Ινδία και μερικές διαλεγμένες επιλεγμένες διευθύνσεις στο διαδίκτυο για όσους θέλουν να το ψάξουν ακόμη περισσότερο. Ακολουθούν τα βιογραφικά και μια επιλογή από κριτικές για τις παραστάσεις του Χοροθεάτρου. Η Ιρένε Μαραντέϊ επιμελήθηκε το βιβλίο: πληκτρολόγηση, επιλογή και επεξεργασία των φωτογραφιών/γραφικών, σελιδοποίηση κλπ.
Εννοείται πως, πέρα από τη χωριστή «μητρότητα» του κάθε κεφαλαίου, και οι δύο έσκυψαν με προσοχή πάνω στο πλήρες βιβλίο, εμπλουτίζοντας η μια τη δουλειά της άλλης με σχόλια, συμβουλές, διορθώσεις, όπως κάνουν πάντα στα τόσα χρόνια της γόνιμης συνεργασίας και φιλίας τους που μετράει πάνω από μισόν αιώνα.
Η δημιουργία αυτού του βιβλίου ήταν ένα πόνημα αγάπης, και σας το παρουσιάζουμε με περηφάνεια. Πιστεύουμε –κι ας φαίνεται κάπως αλαζονικό - πως όσο βαθύ και να είναι το ενδιαφέρον σας για το Μπάρατα Νάτυαμ, έχοντας ετούτο το βιβλίο στα χέρια σας, δεν θα χρειαστεί να αγοράσετε άλλο.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
12.55 - 14.23
Πρόλογος
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ 13
Μπάρατα Νάτυαμ - Ένας ολιστικός χορός πέρα απ’ την τέχνη 13
Χορευτής-παραμυθάς 14
Η ποιητική των μύθων - βαθιά στη φύση των πραγμάτων 16
Ορχηστική τέχνη στην αρχαία Ελλάδα και την Ινδία 18
Τέχνη και θεραπεία -Το κλειδί μιας ξεχασμένης γνώσης 20
Μπάρατα Νάτυαμ και η σχέση του με τους πρωτόγονους χορούς ίασης 20
Ο χορός ως θεραπεία και μέσον προσωπικής ανάπτυξης 21
Πολλαπλά οφέλη σε όλα τα επίπεδα. 25
Μπάρατα Νάτυαμ και παιδιά 26
Η αξία του Μπάρατα Νάτυαμ 27
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο : ΙΣΤΟΡΙΑ 29
Οι μυθικές ρίζες του Μπάρατα Νάτυαμ 29
Το Natya-Shastra 31
Αρχαιότητα- Μεσαίωνας 33
Τα karanas 33
Devadasis, οι χορεύτριες των ναών 35
Η ζωή των ντεβαντάσις 37
Η περίοδος της μουσουλμανικής κατάκτησης 42
Ο χορός στην περίοδο των κατακτήσεων 44
Το κουαρτέττο της Ταντζαβούρ 45
Η αγγλική κυριαρχία και η παρακμή του χορού 46
Ο 20ός αιώνας και η μεταμόρφωση του χορού 48
Εξέλιξη- πειραματισμοί στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα 65
Σήμερα 76
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο: Ο ΕΠΙΔΟΞΟΣ ΧΟΡΕΥΤΗΣ 79
Σπουδές 79
Απαραίτητα στοιχεία 80
Η πειθαρχία 81
Πτυχίο Μπάρατα Νάτυαμ – το arangetram 82
ΠΡΟΣ ΟΣΟΥΣ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΜΑΘΟΥΝ ΜΠΑΡΑΤΑ ΝΑΤΥΑΜ 83
Τι σημαίνει «μαθητής» και ποια είναι η διαδικασία εκμάθησης 83
Ο Μπάρατα Νάτυαμ είναι πνευματική διαδικασία 83
Οι σχέσεις με το δάσκαλο 84
Οι σχέσεις με τους συμμαθητές και τη σχολή 88
Οι σχέσεις με τρίτους 88
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο : Η ΤΕΧΝΙΚΗ 89
Χαρακτηριστικά του Μπάρατα Νάτυαμ 89
Nritta 90
Nritya 91
ΝRITTA 93
Χρόνος και ρυθμός 93
Οι βασικές στάσεις 95
Η προθέρμανση 95
Ο χαιρετισμός 95
Βασικές οικογένειες ADAVUS 96
Πρώτη οικογένεια adavus (TAT ADAVU) 99
Δεύτερη οικογένεια: TEI JUM TA TA 101
NRITYA - ABHINAYA 109
Angika abhinaya 110
Vaachika abhinaya 111
Aaharya abhinaya 111
Saathvika abhinaya 111
Rasas 111
Nayika –Nayaka 112
HASTAS-MUDRAS 116
Κινήσεις του ενός χεριού (asamyukta hastas) 117
Εικόνες και χρήσεις τους: 118
Κινήσεις των δύο χεριών μαζί (samyukta hastas) 138
Εικόνες και χρήσεις τους: 139
Στάσεις και χειρονομίες που συμβολίζουν συγκεκριμένα πρόσωπα 151
Deva hastas: Οι θεότητες 151
Dashavatara hastas: Οι δέκα ενσαρκώσεις του Βίσνου 153
Οι δαίμονες 155
Οι τέσσερεις κάστες 155
Bandhava Hastas:Τα μέλη της οικογένειας 156
Navagraha hastas: Πλανήτες και ουράνια σώματα 157
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο : Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ 159
Η μουσική 159
ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ 160
ΚΟΣΤΟΥΜΙ ΚΑΙ ΑΞΕΣΟΥΑΡ 165
Το κοστούμι του Μπάρατα Νάτυαμ 165
Κοσμήματα και στολίδια 168
Το bindi 171
Αgna 173
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο : Η ΙΝΔΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ 175
Αρχαίες κοινές ρίζες της ινδικής και ελληνικής μουσικής 175
ΚΑΡΝΑΤΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ - Η ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΝΟΤΙΑΣ ΙΝΔΙΑΣ 176
Γεωγραφία 176
Ιστορία 176
Το θεωρητικό υπόβαθρο: μελωδία και ρυθμός 178
Βασικές διαφορές ανάμεσα στη δυτική και την ινδική μουσική 178
Raga(m) 179
Thalla(m) 181
Τα μουσικά κομμάτια 181
Τα μέρη της συναυλίας 182
Τα όργανα 184
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο: Η ΙΝΔΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ 187
Γιατί μου χρειάζεται να γνωρίζω την ινδική μυθολογία; 187
Ένας και πολλοί - μορφές της ινδικής μυθολογίας 188
ΟΙ ΑΡΣΕΝΙΚΕΣ ΘΕΟΤΗΤΕΣ 190
Brahma 190
Vishnu 192
Krishna 195
Rama 198
Shiva 201
ΟΙ ΘΗΛΥΚΕΣ ΘΕΟΤΗΤΕΣ 210
Devi- Mahadevi –Durga – Kali 210
Kali 217
Saraswati 219
Shri Lakshmi 221
Parvati 223
ΑΛΛΕΣ ΘΕΟΤΗΤΕΣ 224
Ganesha (Ganapati) 224
Yama 226
Ganga 227
Hanuman 233
Skanda 233
Kamadeva (Kama) 233
Surya 233
Chandra 233
Τα μυθικά σύμβολα στο Μπάρατα Νάτυαμ 234
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: ΕΡΓΑ 235
Dhyana shlokam 237
Ananda Natamaruwar Tillei 238
Ganesha shlokam 240
Άλλη επίκληση προς τον Ganesha 241
Varnam αφιερωμένο στον Krishna 242
Κομμάτι αφιερωμένο στον Krishna 245
Natesha Koutvam 247
Kirtana αφιερωμένο στο Vishnu 248
Desha Avataram (Οι δέκα αβατάρες) 249
1.Μάτσια Αβατάρα 249
2.Κούρμα Αβατάρα 249
3. Βάραχα Αβατάρα 250
4. Ναρασίμχα αβατάρα 250
5. Βάμανα αβατάρα 251
6. Παρασουράμα Αβατάρα 251
7. Ράμα Αβατάρα 251
8. Μπαλαράμα Αβατάρα 252
9. Buddha Avatara 252
10. Kalki Avatara 252
Partha Sarathy 253
Varnam: Swami Naanundan (Επίκληση στον Σίβα) 256
Επίκληση στη Saraswati 258
Indendu 259
Νetrandi Nera Tillei 260
Η βασίλισσα νανουρίζει την κόρη της 261
Ο άρχοντας της Ταμπουρά 262
Vagaladi 264
Mangalam 265
Τα nava rasas μέσα από το μύθο του Ράμα 266
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΥΟ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΙΝΔΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ 268
Gita Govinda: το θεϊκό τραγούδι του έρωτα 268
Ο ποιητής του έργου 268
Η μεταφυσική του έρωτα 269
Τα πρόσωπα της Γκίτα Γκοβίντα 269
Η υπόθεση του έργου 270
Δύο αποσπάσματα από το έργο 271
Αbhijnana Shakuntala 273
Ο συγγραφέας 273
Υπόθεση του έργου 273
Για το έργο 274
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α’: SARI & DHOTI 279
ΠΩΣ ΦΟΡΑΜΕ ΤΟ ΣΑΡΙ 279
DΗΟΤΙ: ΤΟ ΑΝΔΡΙΚΟ ΕΝΔΥΜΑ 283
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β’: ΓΛΩΣΣΑΡΙ 287
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ’:ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 309
Βιβλιογραφία 309
Κλασικά κείμενα για το χορό 309
Ινδικός πολιτισμός, ήθη και έθιμα 309
Γενικά για τις ινδικές τέχνες του θεάματος 309
Φιλοσοφία, θρησκεία, μύθοι 310
Οι ντεβαντάσις 311
Η θέση της γυναίκας στην Ινδία 312
Ινδικός χορός 312
Βιβλία χορευτών-δασκάλων 313
Ιστιακοί τόποι 314
Δάσκαλοι και σχολές στην Ινδία 319
ΛΗΔΑ SHANTALA: Βιογραφικό Σημείωμα 321
Τα πρώτα χρόνια στην Ελλάδα 321
Γαλλία 322
Ινδία 323
Αφρική 325
Άλλα ταξίδια 325
Επιστροφή στην Ελλάδα – Κέντρο Mandiram 327
Το Χοροθέατρο 327
Πολύπλευρη πολιτιστική δραστηριότητα 330
Shantom
Irene Maradei
Εκπαίδευση
Σταδιοδρομία
Έχουν γράψει για τη Λήδα Shantala και για τις παραστάσεις της
Για το ΘΗΣΕΑ
Για το GARLANDS
Για τη ΓΚΙΤΑ ΓΚΟΒΙΝΤΑ
Για τη ΣΑΚΟΥΝΤΑΛΑ
Για το ΗΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ
Για τον ΗΛΙΟ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΝΥΧΤΑ
Για να προμηθευτείτε το βιβλίο, απευθυνθείτε στη γραμματεία του Shantom.
Για περισσότερες πληροφορίες για τον Bharata Natyam εδώ